Arap İhtilali ve Şam Mahkemesi

Arap dünyasının önde gelen bazı entellektüelleri, 1916 ilkbaharında Beyrut'ta ve Şam'da kurulan darağaçlarında can verdiler. İdam kararları İttihad ve Terakki Partisi'nin güçlü isimlerinden olan Bahriye Nâzırı ve Dördüncü Ordu Kumandanı Cemal Paşa'nın Lübnan'ın Âliye kasabasında kurduğu askerî mahkeme tarafından verilmişti. İdam edilenlerin suçları, bağlı oldukları devlete yani Osmanlı İmparatorluğu'na başkaldırmak, bağımsızlık maksadıyla bazı Avrupa ülkeleriyle, özellikle de Fransa ile gizli temaslarda bulunmaktı. Askerî mahkeme, bu temasları "vatana ihanet" kabul etmiş ve 34'ü vicahi, 54'ü de gıyabi olmak üzere 88 kişinin idamına karar vermiş, çok sayıda kişiyi de hapis ve sürgünle cezalandırmıştı. Cemal Paşa'nın kurduğu askerî mahkemede verilen kararlar Türk-Arap ilişkilerinde zamanla derin bir düşmanlığa kadar gidecek bir kırılma yaratmasının yanısıra, modern Arap tarihinin de çok önemli bir dönüm noktası oldu. Türk, Arap ve Ortadoğu tarihi açısından son derece önem taşıyan Âliye Divan-ı harbi kararları, bürokrat ve yazar Cahit Kayra tarafından bu kitapla ilk kez tam metin olarak günümüz Türkçesine aktarılmış bulunuyor.

Yeditepe Yayınları, Arap İhtilali ve Şam Mahkemesi, Tarih, Araştırma-İnceleme, Cahit Kayra